Menu

De chat is beschikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 13:00 en 16:00 uur. Is de chat offline? Bekijk onze Veelgestelde vragen of stel uw vraag via ons contactformulier.

Uw zoekacties: Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen

0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen

Archieftoegang

Hier vindt u de inventaris van een archieftoegang. Hierin staat beschreven welke stukken zich in dit archief bevinden. 
 
Het nummer dat voor de titel van het archief staat is het toegangsnummer van dit archief. Het nummer dat voor de beschrijving van een stuk staat is het inventarisnummer. 
  • Bij ‘Kenmerken’ vindt u algemene informatie over dit archief
  • Bij ‘Inleiding’ vindt u achtergrondinformatie over dit archief, denk hierbij aan de openbaarheid, de archiefvormer en de oorsprong en opbouw van het archief.
  • Bij ‘Inventaris’ vindt u de lijst met beschrijvingen van stukken die zich in dit archief bevinden. 

Hoe zoekt u door een archieftoegang?

Klik op de zoekbalk links bovenin en voer uw zoekterm(en) in. Klik vervolgens op ‘zoek’.
Onder ‘Gevonden archiefstukken’ verschijnen de beschrijvingen van stukken uit dit archief waar deze term in voorkomt. Om te zien in welk deel van het archief deze stukken zitten klikt u op ‘Inventaris’. Dor telkens te klikken op het woord/de woorden die vetgedrukt worden weergegeven komt u uit bij de (met geel gemarkeerde) zoektermen. 

Welke archieftoegangen heeft het Gelders Archief?

Bekijk het Archievenoverzicht  om te zien welke archieven zich in het Gelders Archief bevinden. Deze zijn niet allemaal geïnventariseerd en beschikbaar voor inzage. Als er geen inventarislijst beschikbaar is, is dit archief helaas nog niet in te zien. 
 

 

beacon
 
 
Inleiding
1. Auteursrechten en andere rechten
2. Openbaarheid en citeren
3. Archief en inventarisatie
4. Verkort aangehaalde literatuur en bronnenuitgaven
5. Genealogisch overzicht
Inventaris
4. Financieel beheer
4.1. Rekeningen
N.B. Eventuele bijlagen bij rekeningen zijn in beginsel geplaatst bij de betreffende rekening(en).
4.1.1. Rekeningen tot 1473
4.1.1.1. Rentmeesters
4.1.1.1.1. Algemene (land- en overste) rentmeesters
De rekeningen van de land- en overste rentmeesters bestaan uit hun eigen rekeningen en rekeningen van (niet steeds dezelfde) subalterne rentmeesters en tollenaars. Deze onderdelen zijn samen gesommeerd in totalen-generaal voor ontvangsten en uitgaven. Aan het slot werd het saldo berekend. Soms is de afhoring vermeld (van de afhoring van de subalterne rekeningen zijn in de uitgavenrekeningen regelmatig sporen te vinden).
De rekeningen van de landrentmeester zelf bestaan min of meer standaard uit de volgende onderdelen.
Ontvangsten: extraordinaria ontvangsten van zeer uiteenlopende aard, zoals afdrachten van subalterne rentmeesters en ambtlieden, subsidies van bijvoorbeeld de koning van Engeland, boeten, buitengewone ontvangsten op de Veluwe en uit andere domeinen, beden, losgelden en brandschattingen, leningen. De uitgaven omvatten het (negatieve) saldo van de voorafgaande rekening indien de rentmeester meer dan 1 jaar gediend had; de eigenlijke varia (“bodelonen, pijpers, minstrelen, varende luiden en andere allerhande uitgaven die elders niet gerekend zijn”, zoals bouwkosten (voor zover niet lokaal afgerekend, dus met name te Rosendael, Nijmegen, Hattem); paarden; kleding; de “reysen” van hertog en hertogin (samengevat uit de keukenboeken:
in chronologische volgorde de kosten van levensonderhoud van de hofhoudingen op de opeenvolgende verblijfplaatsen, voor zover ten laste van de landrentmeester gekomen en niet door de lokale rentmeester of anderszins gedekt) en proviand (vis, vlees, wijn, graan). Bij de bepaling van het slot is vanaf 1398 (inv.nr. 2933) het saldo van de landrentmeester als richter in Veluwe betrokken. Voor 1401/1402 vgl. de rekening van het richterambt (inv.nr. 3735, fo. 7). In 1404/1405 is de rekening als richter in de landrentmeestersrekening opgenomen (inv.nr. 2950, fo. 98 e.v.).
In de 14e eeuw is te denken aan een geografisch gedeelde functie (zie inv.nrs. 2832, 2839 en 2840).
4.1.1.1.1.35. Alphert Schimmelpenninck
Rekeningen van de overste rentmeester Alphert Schimmelpenninck, 1460-1466.
N.B. De laatste rekening in het tweede exemplaar is "pro domino". Mogelijk zijn deze gezien hun opschriften gebruikt bij de afhoring in de Rekenkamer te Mechelen in 1474; het eerste exemplaar zou dan het rendantsexemplaar geweest kunnen zijn, gezien de aantekeningen op fo. 105vo-107.
3023 Eerste exemplaar, 1460-1466 1 band i
0001 Graven en hertogen van Gelre, graven van Zutphen
Inventaris
4. Financieel beheer
4.1. Rekeningen
N.B. Eventuele bijlagen bij rekeningen zijn in beginsel geplaatst bij de betreffende rekening(en).
4.1.1. Rekeningen tot 1473
4.1.1.1. Rentmeesters
4.1.1.1.1. Algemene (land- en overste) rentmeesters
4.1.1.1.1.35. Alphert Schimmelpenninck

Rekeningen van de overste rentmeester Alphert Schimmelpenninck, 1460-1466.
N.B. De laatste rekening in het tweede exemplaar is "pro domino". Mogelijk zijn deze gezien hun opschriften gebruikt bij de afhoring in de Rekenkamer te Mechelen in 1474; het eerste exemplaar zou dan het rendantsexemplaar geweest kunnen zijn, gezien de aantekeningen op fo. 105vo-107.
3023
Eerste exemplaar, 1460-1466 1 band
Datering:
1460-1466
Omvang:
1 band

Gebruik CTRL + scroll om te scrollen

Ga
De eerste vier rekeningen zijn afgehoord door hertog Arnold, de beide laatste zijn na diens gevangenneming uitgebracht aan hertog Adolf. De rekeningen in de band zijn gezamenlijk nog eens afgehoord (fo. 107vo) in de Rekenkamer te Mechelen 1474.12.02.
Fo. 105vo-107vo betreffen de regeling van de uit zijn rentmeesterschap voortvloeiende vorderingen van Schimmelpenninck, 1465-1474. Zie daarvoor ook GldA, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv. nrs. 408-455.
Fo. 1 aantekening dat de eerste drie rekeningen "hoeren upt landt van Kuyck", en de vierde op het korenambt.
Specificatie:
A. 1460.03.23-1461.03.15 (fo. 1-11vo).
NB Met berekening van het slot (fo. 1vo). Voor de afhoring, zie fo. 25.
B. 1461.03.15-1461.08.08 (fo. 12-25).
NB Met berekening van het slot (fo. 24vo) en aantekening van afhoring door de hertog, samen met de voorafgaande rekening (A), te Grave 1461.08.09 (fo. 25).
Ca. 1461.08.09-1462.01.26 (fo. 26-45vo).
NB Tevens rekening van ontvangsten en uitgaven van Loef Jeger van de domeinen in het Land van Cuijk en te Grave 1461.07.13-1462.07.13, gedaan namens de overste rentmeester. Met berekening van het slot en aantekening van afhoring door de hertog in aanwezigheid van raden te Buren 1463.01.22 (fo. 42vo).
Met aantekening (fo. 45vo; zie ook fo. 26) van de rentmeester dat hij voor de rekeningen A-C verschreven is op het Land van Cuijk en Grave, na betaling van de vordering van de rentmeester van dat rentambt Johan van Holt conform diens (niet meer bijgevoegde) rekening (zie voor die "compensacie" fo. 41).
D. 1461.08.09-1463.01.16 (fo. 46-72vo).
NB Met berekening van het slot (fo. 68vo) en aantekening van afhoring door de hertog in aanwezigheid van raden te Grave (fo. 68vo; zie ook fo. 72) 1463.02.10. "...ende stiet upt coernampt van Veluwen" (fo. 46).
E. 1463.02.13-1464.03.11 (fo. 73-93vo).
NB Met berekening van het slot (fo. 73vo) en (fo. 73) aantekening van afhoring, samen met de (verloren) laatste rekening van de rentmeester over 1464.03.1-1464.12.24 (vermeld fo. 105vo; zie ook GldA, 0012 Gelderse Rekenkamer, inv.nr. 432, voorblad).
Een lijst van in 1463 op de Veluwe geïnde keuren bij fo. 77vo (eerste post) ingehecht. Afgehoord (zie fo. 72) 1465.09.14 door of ten overstaan van hertog Adolf. "Stiet upt lant van Zutphen" (fo. 73).
4.1.1.1.2. Rekeningen betreffende hofhouding en algemeen bestuur: keukenboeken, reisboeken, rekeningen van hofmeesters
N.B. Zie voor de bekostiging van de hofhouding en dus het bestuur in het algemeen, ook de rekeningen van schat- en accijnsmeesters, landrentmeesters (rubriek "Extraordinaria uitgaven") en lokale functionarissen en rentmeesters. Die kunnen gegevens over het hof en dus het centrale bestuur bevatten.
"Keukenboek" is een enigszins misleidende benaming. Deze registers omvatten meer dan alleen de uitgaven van de keuken, maar zijn rekeningen van uitgaven voor het onderhoud van het hertogelijk hof (of delen daarvan). Zij zijn in het algemeen te beschouwen als bijlagen (specificaties) bij de rekeningen van de overste rentmeester. Deze "nam de keuken aan", dat wil zeggen, hij nam (de kosten van) het onderhoud op zich (voor zover dat niet door andere rendanten ter plaatse waar de hertog verbleef gedaan werd, zoals door de tollenaar te Lobith of de rentmeester van Grave en het Land van Cuijk). De keukenboeken bevatten dus ook uitgaven van meer algemene aard ten behoeve van het hertogelijk bestuursapparaat, zoals ook verantwoord in de rubriek "extraordinaria" in de rekeningen van de overste rentmeesters. De keukenboeken zijn opgebouwd per week, en daarbinnen steeds per hofambt. De keukenboeken zijn verantwoordingen van uitgaven, soms ook van ontvangst, voor de dagelijkse voeding van de hertogelijke hofhouding c.s., eventueel van achtergebleven personeelsleden bij afwezigheid van de hertog(in), of voor voeding en eventuele soldij van krijgsvolk met paarden.
Reisboeken zijn de pendant van keukenboeken voor kosten van hertog en gevolg buiten de gewone verblijfplaatsen. Zie de NB's bij afzonderlijke inv.nrs. Reisboeken zijn verantwoordingen van hertogelijke reiskosten.
Zie ook inv.nrs. 2951 en 2966.

Kenmerken

Datering:
(969) 1107-1543 (2020)
Auteur:
I.A. Nijhoff, A.H. Martens van Sevenhoven, P.J. Meij, A.H. Jenniskens, J. den Draak, M. van Driel, red. F.J.W. van Kan
 
 
 

Contact

location Westervoortsedijk 67-D
     6827 AT Arnhem
     (parkeerplaats aan de
     Mercatorweg)

E-mail Contactformulier
Telefoon  Telefoon
calender2 Openingstijden studiezaal